Դպրոցական նախագծից մինչև սոցիալական ձեռնարկատիրություն՝«Trinity»-ի պատմությունը
Հասմիկը և Արսենը աշակերտական սոցիալական ձեռնարկատիրության հիմնադիրներ են։ Նրանք դպրոցում սովորելու ընթացքում մասնակցել են Եվրոպական Միության «EU4Youth» ծրագրի շրջանակներում իրականացված «Երիտասարդների կողմից ՍՁ և կարիերայի կառավարման գործնական հմտությունների խթանում՝ նորարարական աշակերտական սոցիալական ձեռնարկությունների մոտեցման միջոցով» ծրագրին, որի շնորհիվ էլ ձեռք են բերել համապատասխան հմտություններ և գիտելիք իրենց գործունեության համար։
Ծրագիրը նախատեսված է երիտասարդներին ձեռնարկատիրական, թվային և կարիերայի կառավարման հմտություններով զինելու համար՝ դպրոցներում Աշակերտական սոցիալական ձեռնարկատիրություններ (ԱՍՁ) մոտեցումն ինտեգրելու միջոցով: Գործնական բիզնես միջոցառումների միջոցով աշակերտները բացահայտում և լուծում են տեղական կամ գլոբալ սոցիալական խնդիրներ՝ ձեռք բերելով գործնական փորձ ձեռնարկատիրության, կայունության և առաջնորդության ոլորտներում: Ծրագիրը մեկնարկել է երկու տարի առաջ, այն Հայաստանում իրականացվել է «CODE-SE HUB» ՀԿ-ի կողմից։
Երիտասարդները սովորում են Երևանի թիվ 187 միջնակարգ դպրոցում՝ 12-րդ դասարանում։ Ծրագրի մեկնարկի վերաբերյալ տեղեկացել են իրենց հասարակագիտության ուսուցչից՝ Արայիկ Հակոբյանից, միացել անցկացվող դասընթացներին ու մտածել սեփական սոցիալական ձեռնարկատիրությունը ստեղծելու մասին։ Թեև սկզբում մասնակցողների թիվը ավելի շատ էր, ժամանակի ընթացքում խումբը փոքրացել է, և հիմնվել է «Trinity»աշակերտական սոցիալական ձեռնարկությունը՝ Միլենայի, Հասմիկի և Արսենի հիմնադիրներով։
Նրանց առաջին նախաձեռնությունը թափոնների հավաքումն էր, տեսակավորումն ու այն վերամշակման ուղարկելը, իսկ ստացած շահույթն օգտագործում էին հետագա գործունեությունների համար։ Այնուհետև միտք է առաջացել ստեղծել սեղանի խաղ, և այն անվանել են «Սուտլիկ որսկանը»՝ Հովհաննես Թումանյանի համանուն հեքիաթի անվանումով։ Խաղի հիմնական թիրախային լսարանը պատանիներն ու երիտասարդներն են, այն կրթական նշանակություն ունեցող սեղանի խաղ է, որի շնորհիվ խաղացողը կարող է ամրապնդել դպրոցական դասագրքերից ստացած տեղեկատվությունը, գիտելիքը։ Խաղի ընթացքում հնչեցված հարցերը դպրոցական դասագրքերից են և օգնում են սովորողին կամ նոր գիտելիք ստանալ կամ կրկնել անցածը։
«Trinity»-ի հետքերում թաքնված մարդկային պատմությունները
Միլենա Սարգսյանը շատ բազմազբաղ է, սոցիալական ձեռնարկատիրության համահիմնադիրլինելուց բացի, նա հետաքրքրվում է երաժշտությամբ, հաճախել է դաշնամուրի դասերի։ Այնուամենայնիվ,ընտրել է ճարտարապետությունը՝ որպես իր ապագա մասնագիտություն և շուտով կընդունվի համալսարան։Ասում է, որ սիրում է ամեն ինչ համատեղել ու յուրաքանչյուր իրավիճակից նոր գիտելիքու հմտություն ձեռք բերել։
Հասմիկ Գրիգորյանի հոբբին ֆիլմեր դիտելն է և նաև հետաքրքրված է դետեկտիվ ժանրիգրականությամբ։ Որպես ապագա մասնագիտություն ընտրել է կառավարում և շուկայաբանությունուղղությունները։ Սիրում է ներկայացնել բրենդը, բարձրացնել հեղինակությունը, իսկ սոցիալականձեռնարկատիրության հիմնումից հետո էլ հասկացել է, որ այս գործերը համապատասխանում էիր բնավորությանը։
Աշակերտական սոցիալական ձեռնարկատիրության մյուս մասնակիցը՝ Արսեն Սահակյանը,բծախնդիր ու պատասխանատու է և սիրում է նախաձեռնել ստեղծել, կազմակերպչական աշխատանքներիրականացնել։ Նա նշում է, որ իր հմտությունները հատկապես օգտակար են եղել սոցիալականձեռնարկությունը ուսումնասիրելու և գործնականում կիրառելու ընթացքում
Թիմի ձևավորումից հետո ընտրել են Trinity անվանումը և սկսել իրականացնել առաջինաշխատանքները։ Սեղանի խաղ ստեղծելու գաղափարը առաջարկել է ուսուցիչը՝ Արայիկ Հակոբյանը։ Միքանի տարբերակ ևս քննարկել են, թե ինչ գործունեությամբ պիտի զբաղվի իրենց սոցիալականձեռնարկատիրությունը, քննարկված տարբերակներից է դպրոցական ամսագիր ստեղծելը, բայցցանկանում էին ընտրել այնպիսի նախաձեռնություն, որը ոչ միայն զվարճալի, այլև կրթականնշանակություն կունենար։
Խաղի ստեղծումը
Հասմիկի առաջարկով էլ խաղին տրվել է «Սուտլիկ որսկանը» անունը, քանի որ պատասխաններումևս առկա են կեղծ ու ճշմարիտ հարցադրումներ։ «Խաղը կազմված է ճիշտ և սխալ փաստերից,որոնց մեծ մասը վերցված են դպրոցական դասգրքերից։ Հնչում են հարցեր, որոնց պետք է պատասխանել՝ճիշտ է, թե սխալ։ Եթե խաղացողը հարցի պատասխանը չի իմանում, ապա խաղալիս սովորում է,սա է հենց այն կրթական նշանակությունը, որը մեզ համար առանձահատուկ է։ Մենք կրթումենք մեր հասակակիցներին, մեզնից փոքրերին ու մեծերին հենց խաղի միջոցով»,- ասում էՄիլենան։
Դասընթացների ընթացքում սովորել են՝ ինչ է սոցիալական ձեռնարկատիրությունը,ինչպես է այն կառավարվում, ինչպես է կազմվում բիզնես մոդելն ու աշխատում։ Ուսումնասիրելեն պրակտիկ գործող սոցիալական ձեռնարկատիրությունների օրինակներ։ Անցել են թեստեր,ուսումնասիրել տարբեր ուղեցույցների և նյութերի բովանդակությունը։
Արսենի խոսքով՝ այս ամենի մեջ մեծ դեր է ունեցել նաև դպրոցի անձնակազմը։ Նաընդգծում է, որ ամենամեծ ձեռքբերումը եղել է իրենց հասակակիցներին և փոքր տարիքի աշակերտներինցույց տալը, թե ինչպես ստեղծել ձեռնարկություն, որը ոչ միայն շահավետ է, այլև օգտակարէ համայնքին։ Նա հավելում է, որ իրենց փորձը ոգեշնչել է նաև մյուս աշակերտներին ևս․ դպրոցում արդեն նոր խմբեր են ձևավորվում։
Արսենը նաև նշում է, որ թեև մի շարք ծրագրերի, սեմինարների է մասնակցել, բայց այս ծրագիրը եղել է բացառիկ, քանի որ ստացած հմտություններն ու գիտելիքը հնարավորությունեն ունեցել փորձնականում կիրառել։ Ամբողջ ընթացքում հետևողական աշխատանք է իրականացվել«CODE-SE HUB» ՀԿ-ի կողմից, որը մենթորական աջակցություն է ցուցադրել, հետևել ընթացքին։
Խաղի ստեղծումն իրականացվել է մի քանի փուլով՝ բովանդակության մշակում, տպագրությունև գործընկերների ու մասնագետների ներգրավում։ Աշակերտները նաև ուսումնասիրել են ոլորտըև արդեն իսկ գոյություն ունեցող փորձերը։ Հասմիկի խոսքով՝ այսօր շուկայում շատ խաղերկան, բայց «Սուտլիկ Որսկան»-ը առանձնահատուկ է, քանի որ այն հատուկ մշակված է դպրոցականներիհամար և հիմնված է դասագրքերից վերցված նյութերի վրա։ «Մեզ համար կարևոր է նաև այն,որ այս խաղը ստեղծվել է հենց դեռահասների կողմից, և գրեթե ողջ աշխատանքը կատարվել էմեր ջանքերով։ Այն ներկայացնում է աշակերտական սոցիալական ձեռնարկատիրությունը, որըՀայաստանում դեռևս շատ տարածված չէ», - հավելում է Արսենը։
Թիմը նաև ընդգծեց, որ կարևոր էր, որ խաղը գոյություն ունենա իրական կյանքում,ոչ թե միայն վիրտուալ աշխարհում, և նպաստի, որ խաղացողները հանդիպեն դեմ առ դեմ։ «Մեզհամար կարևոր էր, որ մեր խաղը ոչ միայն յուրահատուկ լինի, այլև իրական աշխարհում մարդկանցմիավորի։ Մենք այն փորձարկել ենք մեր ընտանիքների հետ, և արդյունքը հիանալի է», - ասումէ Արսենը։
Խաղը անցել է փորձարկման փուլ, հանդիպել են տարբեր թիրախային լսարանների հետ, ապա փոփոխություններիրականացրել։ Խաղերի տպագրությունը ևս արվում է սեփական ջանքերով՝ ընկերներն են այսգործում օգնության հասել։ Խաղի իրականացման գործում յուրաքանչյուրն իր գործն ունի՝Արսենը զբաղվում է կազմակերպչական գործով, Միլենան արտաքին կապերի պատասխանատուն էև իրականացնում է համագործակցություններ, իսկ Հասմիկը զբաղվում է մարքեթինգով։
Խաղը ներկայացվում է տարբեր ցուցահանդեսների, իրականացվում է նախավաճառք։
Ազդեցությունը
«Ծրագիրը բավականին մեծ ազդեցություն ունեցավ ինձ վրա, այս տարիքում տիրապետելու ձեռք բերել նման հմտություններ, բոլորին տրված չէ։ Այս տարիքից հասկանում ես ֆինանսիկառավարում, ռիսկեր, իրավաբանական հարցեր, այս ամենից մենք շատ ենք սովորել»,- ասումէ Միլենան։
Հասմիկի խոսքով էլ՝ այստեղ շատ կարևոր են եղել ծանոթություններն ու կապը տարբերոլորտների փորձագետների հետ, ովքեր հետագայում էլ կկարողանան օգնել նրանց։
Արսենն էլ նշում է, որ այս ամենի հետ մեկտեղ սա տվել է ուղի, փորձառություն,որի շնորհիվ հետագայում կարող են իրենց մասնագիտական ուղին շարունակել և, ինչու չէ,շարունակել ղեկավարել սեփական ձեռնարկատիրությունները։ «Մեր հիմնական միտքն այս ամենիմեջ անընդհատությունն է, որ մեզ տեսնելով՝ մեզնից փոքրերը, մեզնից հետո եկող սերունդըշարունակի»,- խոսքը եզրափակում է Արսենը։
EU4Youth-ի երրորդ փուլը «Երիտասարդների զբաղվածություն և ձեռնարկատիրություն»նախաձեռնությունը ֆինանսավորվում է Եվրոպական միության և Լիտվայի Արտաքին գործերի նախարարությանկողմից և իրականացվում է Կենտրոնական Ծրագրերի Կառավարման Գործակալության (CPVA) կողմիցԱրևելյան գործընկերության երկրներում, այդ թվում՝ Հայաստանում, Ադրբեջանում, Բելառուսում,Վրաստանում, Մոլդովայում և Ուկրաինայում։
Ծրագիրը նպատակ ունի տրամադրել տեխնիկական աջակցություն պետական և ոչ պետականկազմակերպություններին՝ երիտասարդների գործազրկության խնդիրները հաղթահարելու և նրանցաշխատունակությունը բարձրացնելու համար։
Ուսումնասիրեք ավելին
